Tarif Al

Bahçede kışa giriyoruz yavaş yavaş. Öncelikle yazdan kalan ve zamanı geçmeye başlayan bitkilerin sökülmesi gerekiyor.Salatalık ve domatesler hala büyümeye devam ediyor. Fakat diğer bitkiler,(bamya kabak, mısır) sökülüp "kompost" uygulaması için toprak altına gömülecek.
Nedir kompost?Bahçenin eve uzak bir köşesine derince bir çukur açıyorsunuz. Buraya sebze artıkları, kuru yapraklar, ayıkladığınız bitkiler, kısaca organik ne kadar çöp varsa dolduruyorsunuz. Üzerini biraz toprakla kapatabilirsiniz. Bu artıklar bahara kadar çürüyecek ve gübre haline dönüşecek.Sebze bahçesi ve diğer bitkiler için oldukça besleyici ve organik, zarasız gübre olacak.Zamanı gelince bu gübre elekten geçirilip çıkan toprak özellikle sebze bahçesine kullanılacak. Ne güzel değil mi?Bahçe de oluşan artık bitkileri değerlendirmek için kompost uygulamasının tam zamanı.

Yığınla yeşil domates var, kızarırlar mı dersiniz? Ankara'nın malum soğuğu geldi ama don olana kadar sökmeyelim diyorum. Bu arada yeşil domates yemeği pişirdim, anneannemin yöntemiyle. Çok kolay . Denemek isterseniz, ben bulgurla hazırladım. Yeşil domatesler, kabuğu soyulmadan , irice doğranıp, soğanla tencereye atılıyor, biraz pişince bulguru ekliyorsunuz. Sarımsaklı yoğurt dökerek yiyorsunuz. Değişik bir yemek.


Bahçede son yaz mahsulleri...
Bir kök patlıcandan üç yemeklik malzeme çıktı bu sene. Fotoğrafta gördükleriniz son patlıcanlar, hemen alacalı soyup , dörde bölüp minik minik doğradım, biraz zeytinyağı ile tencereye koyup ağzını kapattım, yumuşayıp , yağını bırakınca, irice doğranmış biber ve dörde , beşe bölünmüş kabuklu domatesleri attım tencereye. Öylece piştiler ve hemen servis... Yemeğin fotoğrafını çekemedim.Bir dahaki yaz birkaç kök patlıcan dikmek iyi olur.

Bahçenin Sonbahar çiçeği: Kasımpatı . Pek şirin, renkleri de tam sonbahar renkleri.
Ağaçları ve sarmaşıkları rüzgarda savrulmaktan korumak için sıkıca bağlayıp , desteklemek gerekiyor. Bizim ağaçların bu ilk kışı olacak, sağ salim atlatabilmek için gerekirse gövdelerini naylon torba geçirmek lazım.Özellikle Erguvan ağacı Ankara'nın soğuk tepesinde kışa nasıl dayanacak,biraz endişeleniyorum.
Sonbaharda ekmeyi düşündüğüm, ektiğim sebzeler:
Maydanoz, nane, yeşil soğan her zaman olmalı, kar altında da kalabilir. Marul, kıvırcık, ıspanak çabuk yetişir bu nedenle şimdi ekilebilir. Sebze tohumları, bahçenin uzun süre güneş alan bölümüne ekilmeli. Patates olur mu çok merak ediyorum. Çillenmiş patatesler, toprağın altına gömülecek.Herhalde ancak bahara alırız ürünü. Havuç tohumlarını aldım. Birkaç tanesi birarada gömülecek fazla derin olmayacak şekilde.Tohumu satan kişi 120 günde ancak büyür dedi. Bakalım ekilen tohumlarla birlikte bahçede heyecanlı bekleyiş başlıyor.

Bu yıl bahçe, Mart ayının ortasına kadar karla kaplıydı. Sonrasında bahçeden bahsedebilmek için nergislerin açmasını bekledim. Nergisler, boy atıp tomurcuk çıkarmalarına rağmen çiçek açmak için Nisan yağmurlarını bekledi.Doğrusu bu kadar bekledikten sonra altın renkli ve beyaz kocaman nergis çiçeklerini seyretmek insanı gerçekten mutlu ediyor.

Şimdi olduğu gibi, çok eskilerde, mesela Kleopatra zamanında da bu çiçekler çok popülermiş. Kleopatra , parlak altın sarısı- turuncu nergislerin yanında , uçuk renkli çiçeklere bakmazmış hiç.Nergis çiçeğinin mitolojide de yeri var.
Nergis , bakımı son derece kolay ve soğanları kendi kendine çoğalan bir bitki. İlk ektiğim soğanları Karadeniz'den getirmiştim. Bütün yaz ve kış toprağın altında uyuyup, baharda kocaman parlak çiçekleriyle "merhaba " diyen altın sarısı nergisler hiç gitmesin istiyorum aslında.

Bahçenin diğer renkli çiçeği kırmızı orman gülü, sümbüllerde açmak üzere.Beni en çok endişelendiren geçen haftaya kadar kuru bir sopa gibi duran Erguvan Ağacıydı. Sonbaharda dikilmişti ve kışın çok sert geçmesi sebebiyle kuruyabileceğini düşünmüştük. Neyseki üzerindeki minicik çiçek tomurcuğu hepimizi rahatlattı :)

Sebze Bahçesinde Durum
Sonbahar'da ektiğim ıspanak ve az miktarda havuç tohumları güneşi görünce topraktan çıkardılar başlarını.Ve beni şaşırtan durum, geçen İlkbahar'da ekilen marul, maydanoz , nane, yeşil soğan kendiliğinden büyüdü, yeniden ekmeye gerek kalmadı. Hava ısınınca sebze bahçesinin toprağını belleyerek havalandırdım. Geçen sene gübrelendiğinden yeni gübre eklemesi yapılmadı.Yabancı otlardan temizlemek için büyük gayret sarfettim ki yağmurla birlikte , yabani otlar, göz açıp kapayıncaya kadar ekim yapılacak alanda tekrar büyüyor.Patates ekimi için15 adet çillenmiş patates ile işe koyulduk. Ayşe ve Zeynep 'de bana yardım etmek üzere çapa ve kürekle toprağı kazmaya başladılar. Yaklaşık 15-20 cm'lik çukura bütün bir patatesi, çilli kısmı yukarı gelecek şekilde gömdük. 1 adet patatesten yaklaşık 1 kilo ürün alınıyormuş. 15 adet patatesi geniş aralıklarla ektik. Beklenen mahsül 15 kilo civarında. Kızlar havuç ekmek için sabırsızlanıyordu. Ben toprakla uğraşırken , onlarda kazdıkları çukura tüm havuç tohumlarını ekmiş ve kapatmışlar:). Neyse ki tohumları alabildiğimiz kadar alıp düzgün bir şekilde toprağa karıştırdık. Ama ben bu kadar çok havuç ekmek istemiyordum. Bakalım sonuç ne olacak.Özellikle patatesler, çiçeğini çok merak ediyorum. Heyecan verici süreç başladı...

Bahçeden Sofraya
Bahçede kendiliğinden büyüyen fotoğraftaki gibi 4-5 ebegümeci topluluğu var.Öbek öbek görüntüleri çok hoş , eflatun renkli çiçek açtıklarında da ayrı bir güzellik katıyorlar. Aslında koparmaya hiç kıyamıyordum ama yemek yapmak için heveslendim bir kere...

Havuçlu Lorlu Ebegümeci
Malzemeler

• 1/2 kilo ebegümeci
• 1-2 havuç
• 1 adet küçük boy kuru soğan
• 1-2 diş sarımsak
• 1 tatlı kaşığı salça
• 1 /4 su bardağı bulgur
• 1 çorba kaşığızeytinyağı
• 1 su bardağı su
• tuz karabiber
• üzerine serpiştirmek için lor peyniri parçaları
• süslemek için taze nane yaprakları

Yapılışı

• Ebegümecini ayıklayıp yıkayın.
• İnce doğradığınız soğanı zeytinyağı ile tencereye koyup , kısık ateşte , tencerenin ağzı kapalı olarak pişirin. Sarımsakları, salçayı ,dilim dilim doğradığınız havuçları ilave edin, kendi suyunda pişirin.Son olarak bulgurla birlikte ebegümecileri ekleyin, suyunu koyun, kısık ateşte suyunu çekene kadar pişirin.tuzunu , karabiberini ekleyin
  
• Servis tabağına alıp üzerine lor peyniri serpiştirin, nane yaprakları ile süsleyin.

Ağustos sonuna kadar bahçeden son görüntüler eşliğinde veda ediyorum.Tekrar görüşmek umuduyla sağlıcakla kalın....

Süs ve bal kabağı ... Bıu kadar büyüyebiliyorlarmış!Kollar her yana uzandı...

Diktiğimiz tüm biber fideleri dolmalık biber çıktı !Şu ana kadar bir yemeklik topladım.

Domatesler oldukça irileşmelerine rağmen bir türlü kızaramadı. Sanırım daha fazla güneş görmeliler. Kiraz domateslerden tadabildik ancak...

İnanılmaz ama onlarca süs kabağım var ve bir sürü de çiçek. Dönüşte büyümüş hallerini fatoğraflarım. Peki ben bu kadar süs kabağını ne yapacağım :)

Vişnelerimiz ancak bu kadar kızarabildi...

Gitmeden önceki son yeşil soğan mahsulu. Salatalık gerçekten çok iyi ürün verdi, bir tane göründüğüne bakmayın kızlar kopardıklarını anında tüketiyor.

Mısırlarımızın son hali dönüşte koparacağız artık.
Sevgilerimle tüm arkadaşlara , komşulara iyi tatiller diliyorum.Enerjik bir şekilde dönmek umuduyla...

Nergislerle dolu ova hayal ederken , bugün kendimi yüzlerce lalenin olduğu bir bahçede buldum .Çok muhteşem , çok mutluyum :)

Bahar bahçelerinin en zarif çiçeği.Görüntüsü başlı başına bir mutluluk kaynağı. Ünye 'de Aralık ayı geldiğinde köylüler demet demet nergis satarlardı ve bir ay vazomda nergisler , evimde kokusu eksik olmazdı. Fotoğrafta gördükleriniz kokulu değil.Küçük yapraklı , ortası beyaz sarı katmerli ve çok hoş kokulu cinsi Aralık - Ocak aylarında çiçekçilerde satılır.Marketteki soğanları almamanızı öneririm , genleriyle oynandığı için kokusu yok ve çoğalma özelliğine sahip değil.Türkiye 'de nergis Karaburun bölgesinde yoğun olarak yetişiyor. Bahçemdeki soğanları Ünye 'den getirdim. Yaz döneminde toprak altına gömdüm. Yaz sonu , sonbahar başı ekilirse toprak soğumadan kendini yenilemesi mümkün oluyor. Çiçeklerinin küçük ve boylarının kısa kalmaması için toprağa bakım yapıp , gübrelemek gerekiyor. Biliyorum solmalarına az kaldı , çünkü bazı yaprakların uçları pörsümüş. Ama ben koparmaya kıyamıyorum. Doğal haliyle kurumalarını bekleyeceğim. Kurumuş nergisleri vazoya koyup bir daha ki sezona kadar onlara bakacağım. Bana göre dünyanın en güzel çiçeği. Kendimi uçsuz bucaksız bir ovada, göz alabildiğince uzanan ve ılık rüzgarda sallanan nergislerin ortasında hayal ediyorum .Şiir gibi...

Daffodils

I WANDER'D lonely as a cloud
That floats on high o'er vales and hills,
When all at once I saw a crowd,
A host, of golden daffodils
Beside the lake, beneath the trees,
Fluttering and dancing in the breeze.
Continuous as the stars that shine
And twinkle on the Milky Way,
They stretch'd in never-ending line
Along the margin of a bay:
Ten thousand saw I at a glance,
Tossing their heads in sprightly dance.
The waves beside them danced; but they
Out-did the sparkling waves in glee:
A poet could not but be gay,
In such a jocund company:
I gazed -- and gazed -- but little thought
What wealth the show to me had brought:
For oft, when on my couch I lie
In vacant or in pensive mood,
They flash upon that inward eye
Which is the bliss of solitude;
And then my heart with pleasure fills,
And dances with the daffodils.
William Wordsworth

• Mythology of Narcissus
• Karaburun
• Garden Guide
• The Master Gardeners
• Bahçe ve Biz
  

Çok ama çook eski zamanların birinde gözü altından başka bir şey görmeyen bir kral varmış. Öyle ki sonunda neyi tutsa , neye dokunsa altına dönüşmeye başlamış. Her yer pırıl pırıl zenginlik içindeyken kral açlıktan kıvranıyormuş. Çünkü eline aldığı bir lokma yiyecek hemen altın oluveriyormuş. Sonunda kral "keşke tuttuğum altın olmasaydı da patates olsaydı, karnım doysaydı" deyivermiş.
Tüm dünyada en çok sevilen vazgeçilmez bir tattır patates . Değişik mutfakların patatesli mönüleri her damağa hitap eder. Bizim evde de en çok tüketilen sebze, bu nedenle patates nasıl yetişir diye merak ettik ve geçen bahar bahçeye birkaç patates gömdük. Sonuç, yukarıdaki fotoğraf...Tuttuğunuz patates olsun !

ISPANAKLI PATATES KÖFTESİ

Vejetaryen beslenme için önerilen güzel ve pratik bir tarif . Önce patatesle köfteyi hazırlıyorsunuz sonra kavurduğunuz ıspanakları üzerine yerleştirip , kaşar peyniri ve domates sosla birlikte fırına veriyorsunuz.
Malzemeler
Patates Köftesi için:

• 5 adet haşlanmış patates
• 2 dilim ekmeğin içi
• 2/3 demet maydanoz
• 5 yemek kaşığı rendelenmiş kaşar peyniri
• 1 adet yumurta
• 1 tatlı kaşığı tuz
• 1/4 tatlı kaşığı karabiber
• 1 yemek kaşığı zeytinyağı

Üzeri için:

• 300 gr ıspanak
• 1 küçük kuru soğan
• 1 diş sarımsak
• 1 çay bardağı kadar rendelenmiş kaşar peyniri
• ıspanağı kavurmak için zeytinyağı
  
• patatesi kızartmak için 2 yemek kaşığı zeytinyağı
• 3 adet domates(rendelenmiş)
  

Yapılışı
Haşlanmış patatesleri rendeleyip iyice yoğurun.İnce kıyılmış maydanoz, ıslatılmış ekmek içleri, yumurta, kaşar peyniri ile baharatları ekleyip bir süre daha yoğurun.Yağlanmış tavada yuvarlak şekillendirdiğiniz köfteleri kızartın. Diğer taraftan soğan ve sarımsakla birlikte ıspanağı kavurun . Patatesleri fırın tepsisine dizin, herbirinin üzerine bir parça ıspanak koyun en üste kaşar peyniri serpiştirin. Rendelenmiş domatesleri ekleyerek 200 derecede üzeri kızarana kadar pişirin.
PATATES YUVASINDA YOĞURT SOSLU HAVUÇ
Özel sofralar için hem göze, hem damağa hitap eden bir salata...
Malzemeler
-4 adet haşlanmış patates
-2 tane havuç
-1 tutam dereotu
-4 yemek kaşığı yoğurt
-yarım limon suyu
-4-5 yemek kaşığı zeytinyağı
-tuz , karabiber
Yapılışı
Patatesleri iyice ezip, limon suyu , tuz, karabiber ve zeytinyağı ekleyip iyice karıştırın. Patatesli karışımdan ceviz büyüklüğünde parçalar koparıp , baş parmağınız yardımıyla içini oyup servis tabağına yerleştirin. Diğer tarfta rendelediğiz havuçları bir miktar zeytinyağında soteleyin. Havuçları patateslerin içine doldurup üzerine yoğurt dökün.
ZEYTİNYAĞLI PATATES SARMASI
Küçük asma yapraklarına patatesle hazırlanan içi sarıyoruz . Değişik bir tat , denemeye değer...
Malzemeler
-2 adet orta boy haşlanmış patates
-1 su bardağı pirinç
-2 adet küçük soğan
-2 kahve fincanı zeytinyağı
-1 tatlı kaşığı toz şeker
-yarım demet taze nane
-250 gr asma yaprağı
-2 su bardağı su
-tuz , karabiber
Yapılışı
patatesleri rendeleyin, ince doğranmış soğan, nane, pirinç, toz şeker, tuz , karabiber ve zeytinyağı ile karıştırın. Hazırladığınız içi haşlanmış asma yapraklarına (ben salamura kullanmış) sarın, tencereye dizip su ekleyerek kısık ateşte pişirin . Soğuk olarak servis yapın.
Not: Tarifler:1) Pratik Ev Yemekleri/ Oktay Aymelek
2) Vejetaryen Yemekleri/Prof. Dr. Ayşe Baysal, Doç.Dr. Sevil Başoğlu, Dr. Efsun Karabudak

YE #16 etkinliği için Evren 'e teşekkürler.

Bahçede heyecan verici süreç tüm hızıyla devam ediyor. Günbegün değişiklikler oluyor. Bu çok sevindirici bir durum :)

İşte vişne ağacı çiçeklendi. Kiraz ağacı henüz çiçek açmadı , yaprak dolu üzeri .

Minik elmalar hızla büyümekte. Kızlar sayıyor. 1,2, 3 , 4...minik elma.

Yaşasın sebze bahçesi iyiden iyiye yeşillendi. Neredeyse toprak gözükmeyecek. Arka bahçeye tamamen sebze ekildi.Haftaya bahçenin ıspanaklarını pişireceğim.

Tereler ...Henüz koparmaya kıyamıyorum. Ama tohuma kaçmadan hasat etmek lazım.

Dereotları...

14 adet mısır fidem var ve bunlar benim için çok önemli. Genetiği ile oynandığı için mısır ve ilgili hiç bir ürünü satın almıyorum. Aynı durum soya içinde geçerli.Mısır tohumlarını geçen yaz seyahatinde buldum ve sakladım. Bu mahsul güvenilir olacak.

Küçük iğde ağacının yaprakları okşanıyor...

Asma üç karış boyunda...Tam olarak tuttuğundan emin olmak için gelecek yazı beklemek gerekiyor.

İşte merakla beklediğim oldu: Su kabağı tohumu topraktan fışkırdı. Toprak kendisine verileni hiç reddetmiyor...Çok şükür.

Tatildeyim , mutluyum! :)
Bugün sabah kahvaltı sonrası , kızlarla birlikte "çapalar elimizde , kürekler belimizde biz gidelim bahçeye hey bahçeye " diyerek yola koyulduk . Amacım geçen hafta Hümeyra Hanım'ın önerisiyle aldığım bamya tohumlarını ekip , soğan , maydanoz, nane , tere ve çilek hasadı yapmak. Bu arada Hümeyra Hanım 'ın Gizli Bahçesine mutlaka uğramanızı tavsiye ederim .

Bamya ekimine Bahçe & Çiçek 99 sayısından edindiğim bilgilerle başladım.Sultani bamya tohumlarını çimlenebilmeleri için bir gece önce ıslattım. Kızlarla birlikte toprağı kazıp havalandırdık, tohumları mümkün olduğunca 30- 40 cm aralıkla 3-4 cm derinliğe ekip , suladık. 15 -20 güne kadar çimlenmesini bekleyeceğiz. Daha önce hiç bamya yetiştirmediğim için çok hevesliyim haliyle.

Marullar kendilerini gösterdi...Kızların yanlışlıkla yere düşürdüğü tohumlarda ekilmedikleri halde büyüdü :)

Nane hasadı...Şimdilik kurutulacak kadar çok değil.

Maydanozlar sevgili Münevver'in seyreltmesiyle canlandı , gürleşti, :) Hasada beklerim...

Yeşil soğanlar hazır duruşta...Kızlar yıkamayı bile bekleyemeden koparıp yediler.

Salatalık fideleri çiçeklendi...Çiçekler kabak çiçeğine benziyor.

En önemli gelişmeyi Zeynep müjdeledi. Kiraz domates kızarmayı bekliyor...Güneşin domates kadar güzelleştirdiği ne var?

Bahçede çapa sallayıp, saatler geçirip tazecik ürünleri topladıktan sonra ne yapılır?
Harika bir garnitür hazırlamak için mutfağa gidilir tabii:)


Patatesli Bahçe Garnitürü

Patatesleri küçük dilimler halinde doğrayıp , biraz zeytinyağı çok az su ve tuz ile yayvan tencereye koyup , kapağını kapatın. Piştikten sonra kapağını açıp , kızarmaları için çevirin.Servis tabağına alıp, ılıdıktan sonra üzerlerine bahçeden gelen taze lezzetleri ekleyin. Bu kadar. Afiyet olsun!



Halam Ülkü Kayır 'ın sofrasından gelen bir lezzet.Pratik, lezzetli, besleyici, kalorisi az. Kısaca tüm beklentilere cevap veren bir tarif:
Biber Salatası

Kullanacağınız yeşil biberin cinsi önemli değil. Dolmalık , çarliston, sivri biber kullanılabilir.Yarım kilodan fazla yeşil biberi yıkayıp, çekirdeklerini çıkarıp , iri doğrayın.Arasına birkaç kırmızı biber atarak , tüm biberleri blendırdan geçirin. Biraz zeytinyağı,tuz ile biberleri koyup ,tencerenin kapağını kapatın . Biberleri, bıraktığı suyu çekene kadar pişirin.Ilıyınca tabağa alıp sarımsaklı yoğurtla servis yapın.

Bahçe ve mutfak işlerinden sonra günün sonu elişi yaparak değerlendi. aslı'nın sandığında görebilirsiniz. Verimli bir gün oldu çok şükür...

Mayıs ayı süs bahçesi için en güzel en verimli aydır, sebze bahçesi için ise işlerin bol olduğu bir dönem.

Bahçede Erguvan
Bursa 'dan hediye gelen erguvan ağacı, geçen sonbahar dikildi.Ilıman iklim bitkisi olduğu için Ankara 'nın zorlu ve uzun kışını atlatabilecek mi endişesi hep içimizdeydi.Sonunda çiçekleri açıverdi .Gerçekten çok estetik bir ağaç, pembe pembe çiçekler ve kalp şeklinde sıralanmış yeşil yapraklar. Erguvan bahçemizin en gözde ağacı...

Aslanağızı ve kokulu karanfiller... Doğrusu bahçeye bu renkler çok yakışıyor.


Sebze Bahçesi

Sulanmayı ve çapalanmayı bekleyen havuç fideleri...


Kızlarımın ektiği yeşil soğanlar geniş bir alanı işgal ediyor... :(


Geçen ay dikilen patateslerin son hali, yeşil yeşil uzadıkça uzuyorlar.Havuç ve patates birer kök bitki olduğundan büyüyüp olgunlaştıklarını nasıl anlayacağız :|sanırım yaz sonuna kadar beklememiz gerekecek , havuçlar büyüyebilecek mi merak ediyorum gerçekten..

Mayıs ayı sebze bahçesinin oluştuğu aylardan biri.Bende yaz güneşinde kızaran domateslerin hayaliyle bütün gücümle çalıştım...Mayıs ayında bahçede gerçekleştirilen en önemli iş domates, biber, patlıcan ve salatalık fidelerinin dikilmesi oldu. Tohumdan üretmek yerine , 15-20 cm e ulaşmış ve yapraklanmış fideleri dikmek daha garantili.25 adet biber , 20 adet domates, 2 adet patlıcan ve 5 adet salatalık fidesi diktim. Fide dikiminin püf noktası, önce toprağın bellenerek havalandırılması ve doğal hayvan gübresi atılması. Küçük bir alan bile olsa toprağı kürekle havalandırmak ve bir düzene sokmak gerçekten güç istiyor ve çok yorucu.Ama sonuç insanı umutlandırıyor ve değer. Fideler tek tek, hazırlanan oluklara dikilmeli . Biber fideleri birbirine daha yakın dikilebilir. Domates ve salatalık çok fazla yer kapladığı için geniş aralıklı dikilmeli.

Domates fideleri bol su ve güneşle birlikte çiçeklerini göstermekte gecikmedi...

Bahçenin her yıl biraz daha genişleyen çilek tarhı...

Kızlarım tarafından dört gözle beklenen ürün, kızaran çilekler...

Sofraya ulaşamadan dalında tüketilen kırmızı inciler çocukları çok mutlu ediyor...